JAN CZERSKI (1845-1892)

Geolog, paleontolog, niestrudzony badacz Syberii, pionier badań obszarów pomiędzy wielkimi rzekami syberyjskimi: Indygirka i Kołyma

Był jednym z najwybitniejszych badaczy Syberii – twierdzą niektórzy rosyjscy uczeni o Janie Czerskim, który za udział w Powstaniu Styczniowym przeciw Rosji zesłany został jako więzień cara na antypody imperium. Jego badania dotyczące Bajkału „stały się podwalinami pod naukę o rozwoju tektonicznym całego kontynentu azjatyckiego, a badania gór wznoszących się nad Bajkałem przywiodły go po raz pierwszy w historii nauki światowej ku ideom geomorfologii ewolucyjnej” – twierdził wybitny geograf radziecki L.S. Berg. Według kronikarzy Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego ten przypędzony na Syberię przybysz – choć samouk – wnikliwością swoich badań przerósł największych badaczy krajowych.

Czytaj dalej

JAN STANISŁAW KUBARY (1846-1896)

Podróżnik i badacz kultur Oceanii. Pionier badań Mikronezji.

Jego opisy etnograficzne należały do pierwszych tak szczegółowych relacji z tej części Oceanii.

Jan Kubary, 1873 r.
Źródło: Wikimedia Commons
(za Smolińska L., Sroka M., „Wielcy znani i nieznani”, Warszawa 1988)

Jan Stanisław Kubary urodził się w Warszawie, znajdującej się w zaborze rosyjskim podczas podziału Polski miedzy sąsiednie państwa: Prusy, Rosję i Austrię. W mieście tym studiował medycynę. W wieku 17 lat, w 1863 r., wziął udział w Powstaniu Styczniowym przeciw Rosjanom. Chcąc uniknąć zesłania na Syberię wplątał się w sidła carskiej tajnej policji, zobowiązując się do podjęcia działalności agenturalnej. Żeby uciec od tych fatalnych kontaktów i od podejrzeń swych bliskich, w 1868 r. uciekł z Warszawy i pieszo poszedł do Berlina.

Czytaj dalej

ERNEST MALINOWSKI (1818-1899)

Projektant i budowniczy Centralnej Kolei Transandyjskiej, przez ponad 100 lat najwyżej położonej na świecie

Z pustynnego wybrzeża Pacyfiku, na którym położona jest Lima, do śniegów w Andach na wysokość 4818 m n.p.m. pnie się kolej – “cud inżynierii XIX w.”. Zaprojektował ją, budował w dramatycznych okolicznościach, a także łożył na nią własne fundusze Polak. Zdumiewające, jak postać genialnego inżyniera – Ernesta Malinowskiego, po jego bezdzietnej śmierci została zapomniana, chociaż jego wizerunek widniał na pomnikach w Limie.

Czytaj dalej

KAZIMIERZ MICHAŁOWSKI (1901-1981)

Archeolog, egiptolog, historyk sztuki, stworzył „polską szkołę archeologii śródziemnomorskiej” łączącą prace badawcze z konserwatorskimi

Mówiąc najkrócej, Profesora Kazimierza Michałowskiego, my, jego uczniowie, pamiętamy jako człowieka Renesansu wrażliwego na problemy otaczającego świata, badacza pełnego pasji poddanej jednak oficerskiemu rygorowi i cierpliwości, nie stroniącego przy tym od żadnych radości życia. Myślał pozytywnie nawet w chwilach najtrudniejszych.

Kazimierz Michałowski w 1967 r.
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Czytaj dalej