Polarnik, geofizyk, geolog, geograf, meteorolog, glacjolog.

Kierownik naukowy pierwszej międzynarodowej naukowej wyprawy polarnej, która zimowała w Antarktyce.

Pierwszy Polak przyjęty do The Explorers Club

„Moim największym szczęściem byłoby uczynić moje życie użytecznym dla ludzkości… chciałbym przez moją pracę przyczynić się do zwycięstwa prawdy i upowszechniania postępu…” – pisał  26-letni Henryk Arctowski. Swój życiowy program bardzo konsekwentnie zrealizował. I choć był czas, ze stracił wszystko, co posiadał, to powinien czuć się bardzo szczęśliwy…

Pierwszy Europejczyk, który przebył trasę z Kamczatki do Japonii

- Po co umieszczać biogram postaci na wpół fikcyjnej? - usłyszeliśmy budując tę Bazę Odkrywców. A przecież dokumenty do których dotarli badacze dowiodły jak wiele autentycznych wydarzeń opisał w swych pamiętnikach Maurycy Beniowski, jedna z najbardziej barwnych postaci XVIII w. Łączy wiele krajów, ludzi, wydarzeń.  Czy wciąż ulegamy echom dawnej rosyjskiej propagandy z czasów zaborów?  Zachęcamy do szukania o nim prawdy.

Geolog, paleontolog, geograf, badacz Syberii, wypełniał białe plamy na mapach Syberii, opracował mapy geologiczne nieznanych wcześniej terenów Rosji

Ojciec Aleksandra, Wawrzyniec, był zamiłowanym entomologiem i zbieraczem owadów. Lecz to dzięki synowi – więźniowi cara Rosji, pognanemu pieszo na Syberię, nazwisko Czekanowski zostanie uwiecznione w nazwach owadów, pająków, roślin, pasma górskiego…

Aleksander Czekanowski urodził się w Krzemieńcu na Wołyniu 12 lutego 1833 r. Matka, z domu Gaztell, córka profesora Uniwersytetu Wileńskiego, zmarła, gdy Aleksander był małym chłopcem. Ojciec pracował w liceum w Krzemieńcu.

Geolog, paleontolog, niestrudzony badacz Syberii, pionier badań obszarów pomiędzy wielkimi rzekami syberyjskimi: Indygirka i Kołyma

Był jednym z najwybitniejszych badaczy Syberii – twierdzą niektórzy rosyjscy uczeni o Janie Czerskim, który za udział w Powstaniu Styczniowym przeciw Rosji zesłany został jako więzień cara na antypody imperium. Jego badania dotyczące Bajkału „stały się podwalinami pod naukę o rozwoju tektonicznym całego kontynentu azjatyckiego, a badania gór wznoszących się nad Bajkałem przywiodły go po raz pierwszy w historii nauki światowej ku ideom geomorfologii ewolucyjnej” – twierdził wybitny geograf radziecki L.S. Berg. Według kronikarzy Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego ten przypędzony na Syberię przybysz – choć samouk – wnikliwością swoich badań przerósł największych badaczy krajowych.

Nie dziwi zatem fakt, że nazwisko Jana Czerskiego można znaleźć obecnie na mapach Syberii. Jest Góra i są Góry Czerskiego, Szczyt Czerskiego, Dolina Czerskiego, miasto Czerski nad rzeką Kołymą w Jakucji. Są ulice Czerskiego w Polsce, na Ukrainie, Białorusi, Moskwie, Irkucku…

Przyrodnik, lekarz, badacz Syberii, Kamczatki, ogromnie zasłużony dla badań Bajkału, nazywany „ojcem polskiej limnologii”

„Będąc jeszcze pacholęciem słyszałem na Litwie od powracających z Syberii wygnańców o życiu i czynach Dybowskiego. W długie zimowe wieczory wsłuchiwałem się - jakby w opowieści o Robinsonie - jak to Dybowski z Dubieckim i Kietlińskim budowali chatę w Darasuniu lub rąbali lód, by zakładać sieci dla połowu fauny Bajkału; jak to znowu Dybowski, przygotowując się do ekspedycji po Amurze, budował statek, a w końcu niósł pomoc trędowatym na Wyspach Komandorskich” – wspominał profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Julian Talko-Hrycewicz. Dla tamtego pokolenia Benedykt Dybowski był podziwianym bohaterem.

Ojciec i syn Forsterowie wzięli udział w podróży dookoła świata kapitana Jamesa Cooka w latach 1772-1775, uczestnicząc w odkryciach geograficznych

Do dziś nie milkną spory o narodowość obu badaczy. Jan – ojciec, miał w tym względzie opinię jednoznaczną – uważał się po prostu za porządnego człowieka i chrześcijanina. Jerzy – syn, był bez wątpienia kosmopolitą, choć pod koniec życia, w słowach skierowanych do niemieckiego ministra edukacji wyraził się jasno przynajmniej kim nie jest: "... urodziłem się na ziemi polskiej o milę od Gdańska i opuściłem tę ziemię rodzinną, gdy przeszła pod panowanie pruskie, a więc nie jestem Prusakiem".

Podróżnik, nawigator, współodkrywca Brazylii

„Bez Żydka z Poznania po Indji krążącego, a chrztem Gaspar da Gama, zwanego, Vasco da Gama 1498 i Kabral 1500 nie mieliby tego powodzenia w swych wyprawach, jakie on im zjednał” tak wspomina Gaspara da Gama Joachim Lelewel w swym dziele pt. „Polska. Dzieje i rzeczy jej”, wydanym w Poznaniu w 1858 r.

Gaspar da Gama, zwany czasem także Gasparem da India, urodził się prawdopodobnie ok. 1450 r. w Poznaniu (używano wówczas także nazwy Posna) w rodzinie żydowskiej. Nadano mu imię Kacper. Rodzina zmuszona była do opuszczenia miasta wskutek silnych ruchów antyżydowskich, jakie wybuchły w tym czasie. Trasa długiej ucieczki wiodła najpierw do Włoch, potem do egipskiej Aleksandrii i zakończona została w Jerozolimie. Po pewnym czasie Kacper ponownie trafił do Aleksandrii, gdzie przeszedł na islam i przybrał imię Mehmet. Stąd udał się dalej na wschód, dotarł do Goa w Indiach, gdzie zajmował się działalnością handlową, a także szpiegowaniem na rzecz tamtejszego władcy.

Podróżnik i badacz kultur Oceanii. Pionier badań Mikronezji.

Jego opisy etnograficzne należały do pierwszych tak szczegółowych relacji z tej części Oceanii.

Jan Stanisław Kubary urodził się w Warszawie, znajdującej się w zaborze rosyjskim podczas podziału Polski miedzy sąsiednie państwa: Prusy, Rosję i Austrię. W mieście tym studiował medycynę. W wieku 17 lat, w 1863 r., wziął udział w Powstaniu Styczniowym przeciw Rosjanom. Chcąc uniknąć zesłania na Syberię wplątał się w sidła carskiej tajnej policji, zobowiązując się do podjęcia działalności agenturalnej. Żeby uciec od tych fatalnych kontaktów i od podejrzeń swych bliskich, w 1868 r. uciekł z Warszawy i pieszo poszedł do Berlina.

Etnolog, antropolog, humanista, badacz życia i obyczajów ludności Melanezji

Bazą wypraw Bronisława Malinowskiego był Port Maresby na Nowej Gwinei, dzisiaj stolica Papui Nowej Gwinei. Podczas wyprawy w 1914 r. najdłużej przebywał na wyspie Mailu, gdzie obserwował życie codzienne, obyczaje miejscowej ludności. Celem tych obserwacji była analiza podobieństwa tej ludności do australijskich Aborygenów. Na dłużej, w latach 1915-1917 zatrzymał się na Wyspach Trobriandzkich, leżących na wschód od Nowej Gwinei, gdzie prowadził intensywne badania i obserwacje etnologiczne. Mimo, że większą część życia spędził w Anglii, to jednak w Polsce drukowano jego prace.

Projektant i budowniczy Centralnej Kolei Transandyjskiej, przez ponad 100 lat najwyżej położonej na świecie

Z pustynnego wybrzeża Pacyfiku, na którym położona jest Lima, do śniegów w Andach na wysokość 4818 m n.p.m. pnie się kolej – "cud inżynierii XIX w.". Zaprojektował ją, budował w dramatycznych okolicznościach, a także łożył na nią własne fundusze Polak. Zdumiewające, jak postać genialnego inżyniera – Ernesta Malinowskiego, po jego bezdzietnej śmierci została zapomniana, chociaż jego wizerunek widniał na pomnikach w Limie.

W połowie lat 90. XX w. nazwiska twórcy Kolei Transandyjskiej nie znalazłam w encyklopedii "Britannica", "Larousse", "Americana". Nie figurowało w przewodnikach po Peru. Przedstawiciele tamtejszych biur podróży reagowali zdziwieniem kiedy prosiłam o zawiezienie na przełęcz Ticlio (4818 m n.p.m.) – najwyższy punkt "kolei Malinowskiego".

„Ernest Malinowski, ten patriota peruwiański? A co on miał wspólnego z koleją?” – pytali. 

W zamierzeniu kolej miała połączyć wybrzeże Pacyfiku – startując z portu Callao i biegnąc przez Andy – z Amazonką, tworząc szlak komunikacyjny spajający obydwa oceany i umożliwiający najszybszy transport do Atlantyku. W archiwach zachował się kontrakt na budowę Kolei Transandyjskiej, którego pierwszy punkt brzmi: "Ernesta Malinowskiego, jego potomków, wykonawców testamentu lub uprawnionych przedstawicieli, zobowiązuje się do zbudowania sekcji kolei Central Transandino między Callao a Oroya według projektu i planów wykonanych przez głównego inżyniera Ernesta Malinowskiego."

Archeolog, egiptolog, historyk sztuki, stworzył „polską szkołę archeologii śródziemnomorskiej” łączącą prace badawcze z konserwatorskimi

Mówiąc najkrócej, Profesora Kazimierza Michałowskiego, my, jego uczniowie, pamiętamy jako człowieka Renesansu wrażliwego na problemy otaczającego świata, badacza pełnego pasji poddanej jednak oficerskiemu rygorowi i cierpliwości, nie stroniącego przy tym od żadnych radości życia. Myślał pozytywnie nawet w chwilach najtrudniejszych.

Kazimierz Michałowski urodził się 14 grudnia 1901 r. w Tarnopolu. Tam też ukończył z odznaczeniem gimnazjum klasyczne. Pierwszym doświadczeniem dorosłego życia młodego humanisty był udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Niemal prosto z frontu, jeszcze w mundurze wojskowym, przekroczył progi Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Studia historii sztuki i filozofii ukończył na tejże uczelni w 1924 r.

Taternik, alpinista, polarnik. Twórca Wydziału Biochemii na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.

„Nie lubię chodzić po cudzych śladach…” – mawiał prof. dr hab. Ryszard W. Schramm. I rzeczywiście – wytyczył własne.

Urodził się 8 czerwca 1920 r. w Poznaniu. Jego ojciec, po którym dostał drugie imię – Wiktor,  był wówczas kierownikiem Katedry Ekonomii Rolnej na powstałym rok wcześniej Uniwersytecie Poznańskim, zastępcą profesora, a niebawem profesorem. Dziadek Julian, chemik, docent Uniwersytetu we Lwowie, był profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim

Polarnik, taternik, geolog, uczestnik pierwszej polskiej wyprawy polarnej na Wyspę Niedźwiedzią, twórca Polskiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie, noszącej obecnie jego imię

„Był wybitnym uczonym, który wycisnął na geologii polskiej swoje znaczące piętno – wspominał Stanisława Siedleckiego jego przyjaciel, prof. Ryszard W. Schramm – I nie byłoby chyba polskiego polarnictwa takiego, jakie jest, bez niego.”

Stanisław Siedlecki urodził się 17 września 1912 r. w Krakowie. Jego ojciec, Michał, profesor zoologii na Uniwersytecie Jagiellońskim i podróżnik, zmarł w 1940 r. w obozie niemieckim Sachsenhausen, jako jedna z ofiar Sonderaktion Krakau – akcji, w której 6 listopada 1939 r. hitlerowcy uwięzili 183 profesorów i asystentów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Podróżnik, wszechstronny badacz, odkrywca;działał w Australii, na wyspach Pacyfiku, w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Azji Południowo-Wschodniej

Choć odkryje złoto w Australii i na Tasmanii, za bardziej cenną będzie uważał wiedzę.

Paweł Edmund Strzelecki urodził się 20 lipca 1797 r. w Głuszynie niedaleko Poznania, na ziemiach, które w wyniku rozbiorów znalazły się pod panowaniem Prus. Był synem zubożałego szlachcica, dzierżawcy niemieckiego majątku. Wziął czynny udział w Powstaniu Listopadowym w 1830 r. – narodowym powstaniu przeciw Rosji okupującej inną część Polski, co sprawiło, że rok później musiał opuścić ojczyznę. Niektórzy uważają, iż powodem tej decyzji mógł być też brak zgody ojca ukochanej Aleksandry Turno na ślub. Namiętny i niemajętny młodzieniec nie mógł zostać mężem jego ślicznej córki. Próba ucieczki zakochanej pary została udaremniona i zakończona chłostą 23-letniego przyszłego odkrywcy złota w dalekich krainach.

Zoolog, podróżnik, ornitolog, badacz Ameryki Południowej,

odkrył m.in. nowe gatunki ptaków występujące w tym regionie.

„Skłonność do podróżowania czułem w sobie od lat najmłodszych, a krainy podzwrotnikowe były zawsze moim snem złotym” – pisał Jan Stanisław Sztolcman w swej książce o pobycie w Peru.

Urodził się 19 listopada 1854 r. w katolickiej mieszczańskiej rodzinie w Warszawie, znajdującej się wówczas pod zaborem rosyjskim. Ciekawość świata i marzenie o podróżach rozbudziły w nim książki przygodowe, podsuwane przez najbliższych: „Robinson szwajcarski” J. D. Wyssa, wzorowany na „Robinsonie Crusoe” Daniela Defoe, powieści Thomasa Mayne-Reida, Juliusza Verne’a. W wieku gimnazjalnym pochłaniał literaturę i planował podróże. „Zdecydowany byłem w razie, gdyby mnie oczekiwania moje zawiodły albo wstąpić do marynarki, albo wprost powędrować gdzieś do któregoś z portów i nająć się jako chłopiec okrętowy”.